Nhận diện 10 hành vi của doanh nghiệp bị coi là trốn thuế - Hậu quả pháp lý - Rủi ro trốn thuế từ nghiệp vụ kế toán

Theo Điều 143 Luật Quản lý thuế năm 2019, được hướng dẫn bởi Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi trốn thuế được xác định khi doanh nghiệp có một trong các hành vi sau đây:

Những hành vi nào bị coi là trốn thuế theo quy định pháp luật? - Ảnh minh họa

1. Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế; nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc ngày hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế theo quy định của Luật này.
2. Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp.
3. Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ theo quy định của pháp luật hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán.
4. Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế không phải nộp.
5. Sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm, số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế không phải nộp.
6. Khai sai với thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa đã được thông quan.
7. Cố ý không kê khai hoặc khai sai về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
8. Cấu kết với người gửi hàng để nhập khẩu hàng hóa nhằm mục đích trốn thuế.
9. Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế không đúng mục đích quy định mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng với cơ quan quản lý thuế.
10. Người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong thời gian ngừng, tạm ngừng hoạt động kinh doanh nhưng không thông báo với cơ quan quản lý thuế.

Như vậy, nếu doanh nghiệp rơi vào một trong các trường hợp trên thì hành vi đó sẽ bị coi là trốn thuế theo quy định pháp luật.

Lưu ý: Người nộp thuế không bị xử phạt về hành vi trốn thuế mà bị xử phạt về hành vi vi phạm thủ tục thuế quy định tại khoản 1 Điều 141 Luật Quản lý thuế 2019 đối với 02 trường hợp sau:

(1) Không nộp hồ sơ đăng ký thuế, không nộp hồ sơ khai thuế, nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày nhưng không phát sinh số tiền thuế phải nộp;

(2) Nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày có phát sinh số tiền thuế phải nộp và người nộp thuế đã nộp đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước trước thời điểm cơ quan thuế công bố quyết định kiểm tra thuế, thanh tra thuế hoặc trước thời điểm cơ quan thuế lập biên bản về hành vi chậm nộp hồ sơ khai thuế.

Hệ quả pháp lý doanh nghiệp phải đối mặt:

Khi có hành vi trốn thuế, doanh nghiệp có thể phải đối diện với các hậu quả sau:

- Bị xử phạt hành chính bằng tiền tương ứng với số thuế đã trốn.

- Bị truy thu thuế cùng tiền chậm nộp.

- Trường hợp vi phạm nghiêm trọng, doanh nghiệp hoặc người đại diện theo pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế theo Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017.

Tiềm ẩn rủi ro trốn thuế từ nghiệp vụ kế toán:

Thực tế cho thấy, một bộ phận doanh nghiệp không thực sự chú trọng tới nghiệp vụ kế toán của doanh nghiệp. Các hành vi trốn thuế nêu trên một phần xuất phát từ những “sai sót” trong nghiệp vụ kế toán. Các “sai sót” phổ biến có thể kể tới như:

(1) Ghi nhận chi phí không có thật: dùng hóa đơn khống, hóa đơn quay vòng, hợp đồng dịch vụ “ảo” nhằm làm giảm lợi nhuận chịu thuế.

(2) Không hạch toán hoặc giấu doanh thu: bán hàng không xuất hóa đơn, ghi doanh thu thấp hơn thực tế.

(3) Chuyển giá trong nội bộ tập đoàn: ghi nhận giá trị giao dịch nội bộ không đúng thực tế nhằm giảm thuế TNDN.

(4) Trích lập dự phòng sai quy định: cố ý trích cao để giảm thu nhập chịu thuế.

(5) Lợi dụng chênh lệch tỷ giá, chi phí lãi vay: hạch toán không đúng chuẩn mực để “đẩy” chi phí lên.

(6) Sai sót trong khấu hao TSCĐ: khấu hao nhanh hơn quy định để giảm lợi nhuận …

Điều này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng nặng nề đến uy tín, thương hiệu và khả năng tiếp cận vốn, hợp đồng trong tương lai. Do đó, bên cạnh việc tuân thủ đúng pháp luật, doanh nghiệp cần chú trọng tới hoạt động kế toán, cập nhật pháp luật thường xuyên, tham vấn các vấn đề từ luật sư, chuyên gia …

Trong môi trường kinh doanh hiện nay, việc tuân thủ đúng quy định pháp luật về thuế là yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Những hành vi tưởng chừng “nhỏ” như chậm nộp hồ sơ khai thuế, sử dụng hóa đơn không hợp pháp hay kê khai sai doanh thu đều có thể bị coi là trốn thuế và dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Do đó, việc có một đơn vị tư vấn chuyên sâu các vấn đề pháp lý về thuế là một trong những giải pháp hữu ích để tuân thủ đúng pháp luật, nhằm hạn chế rủi ro về thuế, kế toán trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.

Công ty Luật TNHH Thuế và Luật Hà Nội với đội ngũ luật sư và chuyên gia am hiểu sâu sắc về luật thuế, luật doanh nghiệp luôn sẵn sàng:

- Tư vấn, giải đáp chi tiết về nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.

- Hỗ trợ rà soát, kiểm tra hồ sơ khai thuế để phòng tránh rủi ro.

- Đại diện bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp khi bị xử phạt, truy thu thuế hoặc vướng vào tranh chấp liên quan đến thuế.

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn kịp thời và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp bạn.

-------------------------------

CÔNG TY LUẬT TNHH THUẾ VÀ LUẬT HÀ NỘI

Toà nhà số 14 Khúc Thừa Dụ, Cầu Giấy, Hà Nội.

0917.157.698 - 052.234.8879 hoặc (024) 22. 159.123

luatsutuvan@hanoiluat.vn